Europejskie gospodarstwa domowe borykają się z rosnącymi cenami wielu towarów i usług, ale szczególną cechą wyróżniającą są rachunki za prąd i gaz.
Według Bank of America, oczekuje się, że europejskie rachunki za gaz dla gospodarstw domowych wzrosną do 1850 euro w 2022 r. z 1200 euro w 2020 r. (wzrost o ~55%).
Ceny gazu ziemnego wycofały się z grudniowego szczytu. Jednak pozostały wysokie i przez pozostałą część zimowych miesięcy mogą się pogorszyć.
Europejski wykres cen gazu
Przyczyny kryzysu energetycznego nie są do końca proste, ponieważ światowy rynek energii jest wzajemnie powiązany i dość złożony.
Jednak poniżej przedstawiamy niektóre z kluczowych kwestii:
A. Europa uzależniona od importu gazu jako produkcji krajowej
Europa jest coraz bardziej uzależniona od importu gazu, ponieważ produkcja krajowa w krajach takich jak Holandia spadła.
Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) podziemne magazynowanie pozostaje głównym źródłem krótkoterminowej elastyczności rynków gazu w Europie.
Jednak niższe niż przeciętne poziomy zapasów (około 50% zapełnienia na początku stycznia, w porównaniu ze średnią prawie 70% dla tej pory roku w ostatniej dekadzie) stwarzają dalsze obawy o bezpieczeństwo dostaw, zwłaszcza w przypadku późnej zimy zimne zaklęcia.
Dlatego na początku stycznia niepewność co do cen i podaży utrzymuje się na wysokim poziomie, a większość sezonu grzewczego jeszcze przed nami.
Europejska tabela magazynowania gazu ziemnego
B. Silne odbicie popytu – zwłaszcza w Azji, która przyjmuje podaż
Oczekuje się, że ponad połowa wzrostu popytu do 2024 r. będzie pochodzić z regionu Azji i Pacyfiku. Napędzanego przez Chiny i Indie, a także przez rynki wschodzące w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.
Konkurencja o ładunki skroplonego gazu ziemnego (LNG) z Azji również przyczyniła się do ograniczenia elastyczności dostaw w Europie.
C. Inne źródła energii nie produkują wystarczająco dużo
Do kryzysu energetycznego przyczyniła się produkcja mniejszej ilości energii elektrycznej w całym bloku europejskim z powodu mniejszej niż zwykle prędkości wiatru.
Największe kraje produkujące, Wielka Brytania, Niemcy i Dania, wykorzystały zaledwie 14% całkowitych mocy produkcyjnych w trzecim kwartale 2021 r. To spadek z 20-25% w poprzednich latach (źródło: Refinitiv).
Ta niska produkcja energii wiatrowej została spotęgowana przez największego dostawcę energii elektrycznej we Francji, firmę EDF, wyłączając dodatkowe reaktory jądrowe ze względu na problemy związane z konserwacją.
Reuters poinformował, że francuski gigant energetyczny EDF (EDF.PA) powiedział, że znalazł usterki w rurach w systemie bezpieczeństwa w swojej elektrowni jądrowej Civaux i zamknie kolejną elektrownię, ponieważ używa tego samego rodzaju reaktorów.
D. Rosja dostarcza ~40% europejskiego gazu ziemnego
Pogorszenie niższych poziomów magazynowania i zmniejszenie zużycia energii ze źródeł odnawialnych, wyższe ceny gazu ziemnego mogą sprowadzać się do geopolityki.
Według niedawnego raportu EIA, europejskie rynki gazu mają silne elementy „sztucznej szczelności” , co wydaje się być spowodowane zachowaniem rosyjskiego dostawcy gazu kontrolowanego przez państwo (Gazprom).
W przeciwieństwie do innych dostawców rurociągów – takich jak Algieria, Azerbejdżan i Norwegia – Rosja zmniejszyła swój eksport do Europy o 25% w czwartym kwartale 2021 r. w porównaniu z tym samym okresem w 2020 r. – i o 22% w porównaniu z poziomem z 2019 r.
I to pomimo wyjątkowo wysokich cen rynkowych gazu ziemnego, które obserwowaliśmy w ostatnich miesiącach.
OOŚ dalej stwierdza: „W porównaniu z dzisiejszym niskim poziomem bazowym szacujemy, że Rosja może zwiększyć dostawy do Europy o co najmniej jedną trzecią, czyli ponad 3 miliardy metrów sześciennych miesięcznie.
Odpowiada to prawie 10% średniego miesięcznego zużycia gazu w Unii Europejskiej . Byłby to odpowiednik nowego tankowca LNG dostarczającego codziennie pełny ładunek gazu ziemnego do Europy.
Wraz z obecnym wysokim napływem LNG, przyniosłoby to znaczną ulgę europejskim rynkom gazu”.
A według raportu Brookinga Rosja zaprzecza ograniczaniu dostaw do Europy. Ale Putin szydzi z UE, że sama ściąga na siebie niestabilność dostaw. Putin sugeruje, że gdyby tylko niemieccy regulatorzy zatwierdzili gazociąg Nord Stream 2, rosyjski gaz ponownie obficie popłynąłby do Europy.
Co więcej, najgorsze jest to, że kryzys rosyjsko-ukraiński może doprowadzić do jeszcze wyższych cen.
Rosnące napięcia mogą utrzymać ceny na wysokim poziomie przez dłuższy czas, a nawet doprowadzić do ich wzrostu w nadchodzących miesiącach.
Stany Zjednoczone dyskutują o surowych sankcjach wobec Rosji w celu powstrzymania inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę.
Co więcej, jest nadzieja, że groźba tych sankcji wystarczy.
Sankcje na stole do dyskusji obejmują osoby i firmy. Także rozległe sankcje, takie jak odcięcie Rosji od systemu SWIFT, co usunęłoby rosyjskie instytucje finansowe z globalnej sieci finansowej.
A bezpośrednio związany z kryzysem gazowym proponowanym celem sankcji jest gazociąg Nord Stream 2.
Po uruchomieniu gazociąg Nord Stream 2 podwoiłby ilość gazu ziemnego przesyłanego z Rosji do Niemiec przez Morze Bałtyckie. Prawdopodobnie zmniejszy to zapotrzebowanie na inne rurociągi, takie jak rurociąg Urengoj–Pomary–Użhorod biegnący przez Ukrainę (CNBC.com).
Senat USA odrzucił propozycję automatycznych sankcji wobec operatorów Nord Stream 2. Jednak nadal mogą istnieć sankcje nałożone przez USA i/lub Niemcy.
Wniosek
Niskie prędkości wiatru, ograniczona produkcja na lądzie i na morzu oraz geopolityka doprowadziły do rekordowych cen gazu ziemnego w Europie, ponieważ należy zaspokoić zapotrzebowanie na energię, zwłaszcza zimą.
W grudniu konsumenci europejscy płacili 15 razy za gaz ziemny w porównaniu do konsumentów w USA
Wiele będzie również zależeć od spadku temperatur w Europie w nadchodzących tygodniach.
Comments